يخچال ميرفتاح از آثار دوره قاجاريه در شهر ملاير است که توسط شخصي به نام ميرفتاح ساخته شده است. اين بنا به شکل گنبد بوده و از آجر ساخته شده است و در مسير بلوار ملاير به بروجرد قرار دارد.
ارتفاع بنا از کف تا گنبد ۱۲ متر و از سطح تا منبع ذخيره يخ ۴ متر است. اين يخچال داراي دو ورودي مي‌باشد. يکي به شکل دهليز بوده که مخصوص ريزش و تخليه يخ و ديگري که محل رفت و آمد بوده است، با پلکاني به قسمت انتهايي يخدان و محل برداشت يخ منتهي مي‌شود. ضخامت ديوارهاي گنبد در قسمت تحتاني ۹۲ سانتي‌متر و در بالا به سه رديف آجر ۲۰ سانتي‌متري مي‌رسد. تنها عامل تزئيني بنا دو رديف آجرکاري است که به شکل کمربندي و به ضخامت ۲۲۰ سانتي‌متر، داخل بنا را پوشانده است. در قسمت بيروني و داخلي يخدان دو رديف خشت به کار رفته است که نقش عايق را داشته و در فصل تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن يخ‌ها مي‌شده است. در حال حاضر برخي از قسمت‌هاي اين بنا تخريب شده است.

منبع: seeiran.ir