یخچال نُه پله (دوققوز پله بوزخاناسی )که در محله‌ قديمی عسگرخان و در كنار نهر كوچكی به نام دره چای در شهر اروميه قرار دارد.با توجه به شكل ساختمان آن، به نظر می‌رسد که به دوره قاجار تعلق دارد.ببا توجه به عملکرد خاص بنا، فاقد تزئینات خاص معماری است و تزئینات آن محدود به دقتی است که در چیدن سنگ‌ها و آجرها بکار رفته است. یخچال نه پله در حال حاضر به «خانه آبگینه شهر ارومیه» تغییر نام داده و به عنوان گالری مورد استفاده قرار می‌گیرد.این اثر در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت۴۷۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.قبل از گسترش شهر اروميه اهالى نه تنها از يخ آن استفاده مى‌کردند، بلکه جهت انجام مراسم چهارشنبه‌سورى نيز به کنار نهر مى‌آمدند و در کنار حوضچهٔ آن که آب نهر بدان مى‌ريخت‌ و فاصله‌اش با يخچال به ارتفاع ۴۰ متر بود، مراسم برگزار مى‌کردند.

مصالح آن از پى تا محل شروع پاکار قوس‌ها، از سنگ تراشدار خاکسترى است و سقف پوششى آن که به صورت طاق و چشمه مى‌باشد از آجر انتخاب شده است. در محل شروع طاق‌ها و پاکار سقف بنا، شکاف‌هاى مدورى وجود دارد که احتمالاً محل نصب تيرهاى چوبى است که از آن‌ها به عنوان داربست استفاده مى‌کردند. عمليات ساختمانى بنا و مصالح به کار رفته در آن با دقت انتخاب شده و از نظر قدرت و استحکام در وضعيت بسيار مطلوبى قرار دارده طوری که پس از گذشت سالیان دراز، همچنان سالم باقی مانده و آسیبی به آن وارد نشده است.

منبع:

– مرجع خبری ویستا

-سایت seeiran