کاروانسراي فرسفج تويسرکان در کنار جاده قديمي که آن نيز در زمان صفويه احداث گرديده بود، ساخته شده است و از راه هاي مواصلاتي مهم محسوب مي شود و پايتخت را به سرحداتغربي متصل مي کند. اين جاده تا يک قرن پيش داير و مورد استفاده کاروانيان قرار داشته و تا پنجاه سال پيش نيز بيشتر قسمت هاي اين بنا سالم و پابرجا بوده ولي طي نيم قرن اخير تدريجاً متروک گرديده است . کاروانسراي فرسفج با اضلاعي در حدود ۶۵ متر به مساحت تقريبي ۴۰۰۰ مترمربع متشکل از يک محوطه بزرگ مربع شکل مي باشد که گرداگرد آن اتاق هاي متعدد متصل به هم با ايوان ها و فرش اندازهايي مناسب براي اقامت مسافرين بوده و به موازات جبهه هاي شمالي و شرقي و غربي حياط در کاروانسرا سه رديف اصطبل وجود داشت.در اين کاروانسرا همچنين انبارهاي متعدد براي ذخيره و نگهداري علوفه ساخته شده بود . کليه قسمت هاي بنا از آجر ساخته شده و با داشتن ديوار هاي قطور و سقف هاي طاق ضربي آجري از استحکام فوق العاده اي برخوردار بوده است . از سوي ديگر در چهارگوشه آن برج هاي آجري استوانه اي ساخته شده که بدنه آن با آجرهاي تراشيده و ظريفي پوشيده شده است . بناي مذکور علاوه بر اينکه محل مناسبي براي بيتوته مسافران محسوب مي شد ، وجود برج و بارو موجب اين تصور است که احتمالاً جنبه نظامي نيز داشته است . در داخل بنا نيزدر قسمت فوقاني برج ها چند رديف آجرکاري کنگره شکل اجرا شده است و نيز در سطح جانبي و سقف هاي بهار خواب ها و ايوان هاي جلوي حجرات آجرکاري ظريف به چشم مي خورد. در لبه پشته بام گرداگرد کاروان سرا بطرف خارج و در هر ۷۰ متر ناودان هايي از سنگ سفيد کار گذاشته بودند . مدخل و سردر ورود با چند رديف طاق جناغي شکل و رديف هايي از تزئينات آجري ساخته شده و در اين قسمت محوطه مدوري وجود دارد که سقف گنبدي آن را با رديف هاي منظم آجر پوشانده اند .اين بناي تاريخي به شماره ۱۹۷۰ در فهرست آثار تاريخي به ثبت ملي رسيده است .

منبع: seeiran.ir