تپه سیلک،کاشان،استان اصفهان

محوطه باستانی سیَلْک که در منطقه فین کاشان واقع شده‌ است و قدمتی در حدود هفت هزار سال دارد. سیلک یکی از مکان‌های تاریخی پس از تمدن جیرفت کرمان در فلات ایران است که مدارک نوشته از دوران پیش از هخامنشی در آن پیدا شده ولی خطی که هم‌زمان با آغاز تاریخ در ایلام به وجود آمده‌بود، تحت نام پرتو ایلامی شناخته شده پس از رها شدن این پایگاه بازرگانی از میان رفت. در هنر سیلک جنبه تزیینی آن شدید است و هنری است که آریایی‌ها با خود آورده‌اند. تمدن اقوام تپه‌های سیلک در ۲۵۰۰ سال پیش مغلوب تمدن آریایی شد که آثار آنها در لایه‌های گوناگون حفاری از قبیل ظروف لوله‌دار بلند با نقش اسب و خورشید و جنگ‌افزار آهنی و شمشیر و نیزه‌های بلند کشف شده‌ است.

تپه سیلک،کاشان،استان اصفهان

محوطه باستانی سیَلْک در ضلع جنوب غربی کاشان و در سمت راست جاده کاشان به فین قرار دارد و از دو تپهٔ شمالی و جنوبی که در فاصله ۶۰۰ متری یک‌دیگر قرار دارند و دو گورستان تشکیل شده‌ است. یکی از گورستان‌ها که گورستان “الف” نامیده می‌شود ۳۵۰۰ ساله‌ است و در ۲۰۰ متری جنوب تپهٔ جنوبی واقع شده‌ است که امروزه بر روی آن بلواری ۲۴ متری به نام بلوار امیرالمومنین کشیده شده‌ است. گورستان دیگر که گورستان “ب” نامیده می‌شود ۳۰۰۰سال قدمت دارد و در زیر باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی ضلع غربی تپه‌ها قرار دارد. پیشینه تپه سیلک در حقیقت زیگورات یا محل عبادت اقوام باستانی بوده‌ است که از گل رس و سفال ساخته شده‌ است. به جرات می توان گفت که شناسنامه ی این منطقه و به خصوص شهر کاشان است. در نظراول شاید تپه های سیلک یک تپه مانند سایر تپه ها باشد اما وجود استخوان های چند هزار ساله هم شاید چندان از دید علاقه مندان جذاب نباشد اما چیزی که بیشتر جلب توجه می کند و هر رهگذری را به خود جذب می کند این است
که آثاری از جمله ذوب فلزات و فنونی مانند ریخته گری در آن زمان وجود داشته است که نشان دهنده تمدن پیشرفته ی آن زمان در تپه های سیلک می باشد. تپه های سیلک را دانشمندان به عنوان قدیمی ترین و شاید نخستین خاستگاه تمدن بشری می دانند زیرا که قدیمی ترین زیگورات در این منطقه کشف شده است. تپه های سیلک در حدود سه هزار سال پیش به علل نامعلومی خالی از سکنه شده است و رفته رفته در اعماق تاریخ به فراموشی سپرده شده است که در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی گروهی از باستان شناسان فرانسوی به سرپرستی رومن گریشمن خاک فراموشی این شهر مدفون را زدودند. شهری که مدفون در خاک بود و از پس هر کاوشی آثار باستانی آن زمان در کنار گورستان ها پیدا شد. علت دفن کردن ظروف و سایر لوازم آن زمان در گورستان ها اعتقاد مردم آن زمان به زندگی مجدد مردگان دارد.

تپه سیلک،کاشان،استان اصفهان

در محوطه سیلک صفحه های باز، نوشته ای می خوانیم از لایه ها و دوره های سکونتی که در عمق تاریخ ۸ هزار ساله این منطقه اقوام گوناگونی را در دل خود جای داده اند. ساکنینی که به اعتقاد “دکتر ملک شه میرزادی”، کشاورز و دامپرور بوده اند، مردمانی که آثار به دست آمده از آنها نشان از چیره دستی آنها در هنر، فرهنگ و صنعت دارد. هنرمندانی که فرم و شکل و تزیین سفالینه هایشان بیانگر چیره دستی آنها در ساخت سفال است. ظروف سفالینی که بارنگ های قرمز و خاکستری خود توجه بیننده را جلب می کنند. سفالینه هایی که در ساخت آنها ابتدا از دست و بعدها با پیشرفت هنر و صنعت مردمان ساکن در محوطه از چرخ استفاده شده است. ساکنینی که با ذوب فلزاتی از قبیل مس و نقره و ریخته گری آنها به ساخت ادوات و وسایل گوناگون می پرداختند. به نظر “دکتر ملک شه میرزادی” بعضی از آثار به دست آمده از شهر سیلک نشان از یک ارتباط فرهنگی و تجاری میان ساکنان آن با اعیلامی ها و ساکنین بین النهرین در مزارع پیش از میلاد دارد.

منابع :

-بنیاد فرهنگ کاشان
-پایگاه اطلاع رسانی بهزیستی کاشان
-کویرها و بیابان های ایران
-ایران اطلس