برج خلعت پوشان تبریز

در ده کیلومتری شرق تبریز در روستای کرگج از دهستان باسْمَنج برج آجری بلندی وجود دارد که به برج خلعت پوشان معروف شده است. این ساختمان از آثار دوران صفوی می باشد و در دوره قاجار نیز در این بنا خلعت اعطائی پادشاهان ایران بر دوش فرمانداران و خدمتگزاران محل انداخته می شد. این برج دارای شانزده پهلو و سه طبقه است.

borjexalatpushan

برج خلعت‌پوشان در دره‌ای سرسبز در سمت چپ جادهٔ تبریز-باسمنج قرار گرفته و در اوایل دورهٔ قاجاریان به کارگزاران این حکومت اختصاص داشته‌است. بعدها این مکان به مرکز اهدای خلعت، مقام، نشان و هدیه از سوی ولیعهدان قاجار به خدمتکاران حکومتی تبدیل شد.

اين برج داراي شانزده پهلو و سه طبقه است.برج خلعت پوشان برج آجری منشورشكل بلندی است كه دارای یك قاعده كثیرالاضلاع ۱۶ ضلعی می باشد كه قطر قاعده آن ۵/۹ متر می باشد.برج دارای دو طبقه است ،سقف طبقه اول گنبدی و سقف طبقه دوم ریخته و بعدا با تیرآهن پوشش شده است. طاق نماهای جهات اصلی,به شكل طاق جناغی هستند اماجوانب دوازده گانه دیگر به شكل اسپر و دارای طاق نما و تزئیناتی از آجر و كاشی به رنگهای سیاه و آبی است.راه پله طبقه همكف به طبقه اول و پشت بام در گوشه شمال شرقی بنا قرار گرفته است. مالكیت بنا متعلق به دانشگاه تبریز بوده و از نظر تاریخی و معماری بنایی است منحصر به فرد كه تا كنون باقیمانده است. براساس متون و سفرنامه های دوره قاجاریه برج در داخل استخری قرار داشت كه با گذشتن از روی پلی ورود به ساختمان میسر می شده است.اكنون كانال اطراف برج پر شده و بصورت پیاده رو فرش شده ای در آمده است.

طبقه سوم برج فاقد سقف بوده و بالاي ديوار آن کنگره دندانه اي ساخته شده است که در آيينهاي ويژه از آنها استفاده ميشده است. سر جان مالکُلم در کتاب خود بنام تاريخ ايران مينويسد: «چون وضع حکومت چيره بر ايران چنان است که ميبايست در هر امري ملاحظه شئونات سلطنت بشود بسياري از آيينها در ايران از اين سبب رواج يافته است. هر چيز که نام پادشاهي بر آنست يا از آن شاه است بايد با احترام و آزرم با آن عمل نمايند و به گونه ويژه اي اداي لوازم آداب کنند، براي نمونه اگر خلعتي از سوي پادشاه به حکام بلد يا کسي ديگر حتي شاهزادگان خانواده پادشاهي فرستاده شود بايد به مسافت چند ميل به پيشواز آن رفته با سپاسگذاري بسيار خلعت را بپوشد آن گونه که هر استان حاکم نشيني جاي ويژهاي در بيرون شهر دارد که آن را خلعت پوشان گويند. خلعت پوشان معمولاً چهار ميل از شهر بيرون است.» کرگج نام روستايي است از دهستان باسْمَنج تبريز واقع در استان آذربايجان شرقي ايران. در اين روستا که در ده کيلومتري شرق تبريز قرار دارد برجي تاريخي از آجر وجود دارد که به برج خلعت پوشان معروف است.

محوطه این برج برای تحقیقات علمی به دانشکدهٔ کشاورزی دانشگاه تبریز واگذار شده‌است.

منبع :

– ویکی پدیا

– کویرها و بیابان های ایران

برچسب ها

ممکن است به این موارد نیز علاقه مند باشید:

0 دیدگاه در “برج خلعت پوشان تبریز”

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *