موزه هگمتانه با يک طبقه ساختمان و با زير بناي ۶۰۰ مترمربع در مرکز محوطه باستاني هگمتانه قرار دارد ، ساختمان موزه هگمتانه بين سالهاي ۲۵-۱۳۲۰ شمسي با عنوان مدرسه ۶ کلاسه پرورش ايجاد و در دهه ۱۳۵۰ به منظور اجراي برنامه هاي پژوهشي و باستان شناسي به تملک مرکز باستان شناسي سابق درآمد و همزمان با شروع فعاليتهاي عمراني و پژوهشي محوطه و انتقال آثار تاريخي مکشوفه از محوطه باستاني به داخل آن تبديل به مخزني جهت نگهداري آثار گرديد ، در روند پروسه تبديل مدرسه به موزه در سال ۱۳۷۲ به مناسبت برگزاري سمينار مديران ميراث فرهنگي ضمن حذف تيغه هاي داخلي کلاسها و تعميرات جزئي ساختمان مدرسه تبديل به موزه موقت گرديد و به مرور ايام تعميرات و الحاقاتي در آن انجام گرفت و هم اکنون موزه هگمتانه با يک سالن اصلي و سرسرا و دو راهرو و با عرضه و نمايش گذراندن دويست شي فرهنگي ، تاريخي مربوط به ادوار بيش از تاريخ ، دوران تاريخي و دوران اسلامي آماده بازديد گردشگران مي باشد .
موزه هگمتانه را با توجه به انواع اشياء و آثار باستاني عرضه شده ميتوان به دو بخش تاريخي و اسلامي تقسيم نمود . اشياء هردو بخش حاصل کاوشهايي است که طي ساليان گذشته از سطح تپه و داخل کارگاههاي کاوش هگمتانه و تعدادي ديگر از طريق خريد ، اهداء و يا توقيف حاصل شده است . بيشترين آثار و اشياء موزه را آثار سنگي و سفالي تشکيل مي دهد.
موزه هگمتانه يک موزه باستان شناسي بوده و از طريق کاوش ها به دست آمده است و آثاري از هزاره اول پيش از مسيح تا دوران اسلامي در اين موزه در معرض ديد عموم قرار گرفته است.
اشياي موزه مشتمل بر دوبخش اختصاصي واستاني است .در اين مجموعه آثار سنگي ,سفالي,استخواني وفلزي از دوره هاي پيش وپس از اسلام به نمايش در آمده است.در راهرو وتالار سمت راست موزه,اشياي مکشوف از هگمتانه نگهداري مي شوند.از برجسته ترين اين آثار مي توان به پايه ستونهاي متعلق به کاخهاي هخامنشي از جمله شالي ستون مربوط به دوران اردشير دوم با متن ميخي,دو مهر استامپي سنگي وشيشه اي مربوط به دوران قبل از اسلام وسرگاو از جنس سفال متعلق به دوران هخامنشي اشاره کرد.
همچنين مجموعه اي از اشياي باستاني در سالهاي پيش از انقلاب به صورت حفارهاي غير قانوني از خاک خارج شده اند که آنها را منسوب به هگمتانه مي دانندواکنون در موزه ملي وبعضي در موزه هاي خارج از کشور نگهداري مي شوند.
قديمي ترين شي اين موزه مربوط به خمره سفالي مربوط به هزاره پنجم قبل از ميلاد است که از نظر هنري شي بسيار ارزشمندي است. مجموعه تابوتهاي سنگي وسفالي مربوط به دوره پارتيان که از ميدان شير سنگي بدست آمده اند, خمره ها وسنگهاي تزئيني با نقوش زيبا وسنگ قبرهاي دوران مختلف اسلامي, شاخص ترين نماينده هاي آثار کشف شده استاني مي باشند که در سالن مرکزي وراهروي سمت چپ موزه قرار داده شده اند.
به مناسبت هفته ميراث فرهنگي و گردشگري آثار زرين و سيمين براي اولين بار به مدت يک هفته در اين موزه براي بازديد عموم گشايش يافته است.
آين آثار شامل دستبند زرين ، جام نقره اي ، برگ هاي زرين ، گوشواره هاي زرين و گلدان نقره اي مربوط به دوره هاي هخامنشي و اشکاني است.
هدف از برپايي اين نمايشگاه را آشنايي مردم با فرهنگ و تمدن اين مرز و بوم است.

منبع: seeiran.ir