پارک قدس (باغ محتشم )

باغ-محتشم

پارک شهر رشت قدیمی ترین پارک رشت می‌باشد که باغ محتشم نیز نامیده می‌شود و دارای دو بخش مکانیزه و باغ می‌باشد.
قدمت پارک شهر یا باغ محتشم که امروزه پارک اصلی شهر رشت می‌باشد، به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می‌رسد.

باغ-محتشم

باغ محتشم که در جنوب شهررشت واقع شده، از سال های دور برای مردم این دیار که اوقات فراغت را با گردش در خیابان های مشجر آن سپری می کردند، مکانی آشناست. بانی این باغ را صادق اکبر محتشم الملک ملقب به سردار معتمد از مالکین و حکام گیلان در صدر مشروعیت (۱۳۲۷ ه. ق) می دانند. گفته شده است محتشم السلطنه یا سردار معتمد که به عنوان یک رجل سیاسی با عناوین سفیر یا کنسول ایران در طرابوزان بود با مشاهده ی باغ بزرگ و مشجری که درحصار رود و جویبار قرار داشت،به این اندیشه افتاد که عین آن را در رشت پیاده کند. به همین علت وقتی به رشت آمد با استفاده از الگوی باغ بزرگ یاد شده به پیاده کردن اندیشه ی خود پرداخت و بدین ترتیب طرح باغ محتشم موجود از قوه به فعل در آمد و برای این که مطابق الگوی باغ بزرگ طرابوزان باشد، در قسمت جنوب باغ حفر کانال یا آبراهه ی انحرافی و تغییر مسیر گوهررود تاآب قسمت غربی در محاصره ی گوهررود قرار گیرد ؛هم چنین برای اینکه در تابستان ها از آب سرد استفاده نمایند، در قسمت غربی عمارت یخچال سنتی احداث کرد که هم اکنون آثار آن مشاهده می شود.

باغ-محتشم

مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۲۰ ه. ق به هنگام عزیمت به دومین سفر فرنگستان که به رشت آمده بود از باغ محتشم به جهت تماشای ورزا جنگ یا همان گاو بازی دیدن کرده و در سفرنامه ی خود آورده است:باغ محتشم دارای درختان جنگلی بسیار و عمارت سه طبقه ی چوبی محل بسیار با صفایی است.معهذا قدمت درختان آزاد باغ محتشم که در اصطلاح محلی به اوجا معروفند حکایت از احداث باغ در زمان دورتر دارد.دقت در خیابان بندی و رعایت فواصل غرس نهال- محوطه سازی و بهره گیری از روش علمی احداث باغ های عمومی، شکل گیری یکی از زیباترین و بزرگ ترین باغ های ایران در اواخر قرن ۱۳ ه. ق درپی داشته است. باغ محتشم با مساحت اولیه ی بالغ بر ۱۵۷۴۰۰ متر مربع و حدود ۱۸۶۴ اصله درخت پلاک کوبی شده داشته به استثنای درختان قطع شده برای احداث ساختمان کلاه فرنگی ، در ازاء بدهی مالیاتی سردار معتمد در زمان رضاخان به اداره دارایی واگذار و بعدها در اختیار شهرداری قرار گرفت.

وجود هزاران اصله درخت به وجود آورنده ی خیابان های مشجر این پارک، دقت در خیابان بندی و رعایت فواصل درختان و دقت در محوطه سازی و بهره گیری از روش های علمی در احداث این پارک موجب گردیده مکان مذبور به یکی از زیباترین و بزرگترین پارک های ایران از زمان احداث (اواخر قرن ۱۳ ه-ق)تا کنون گردد.

باغ-محتشم

باغ محتشم به لحاظ بهره گیری از اصول و روش علمی احداث باغ های عمومی در اواخر قرن ۱۳ ه .ق قابل ثبت در فهرست آثار ملی ایران است.

همچنین عمارت کلاه فرنگی در ضلع جنوبی این باغ در کنار گوهر رود و با بام سفال پوش همگن با درختان سرسبز باغ محتشم متشکل از سه طبقه در همان زمان با فرم ییلاقی خاص به صورت دو شکل ۸ ضلعی و مربع بنا گردید، که در کنار یک دیگر قرار گرفته اند و در کل فرم زیبایی به ساختمان داده،در طبقه ی اول و دوم آن هر کدام دو اطاق و در طبقه ی سوم یک اطاق به شکل کلاه فرنگی ساده ساخته شده است.

مصالح به کار رفته در بنا از جنس آجر و چوب بوده و بام آن به صورت خرپشته ای و پوشش آن از جنس سفال خمره ای تعبیه شده،که در زیر آن سفال هایی قرار گرفته اند که کار آنها عایق بندی گرمایی و سرمایی ساختمان و نگه داری سفال می باشد. دور تا دور ساختمان در طبقه اول به صورت ایوان و در طبقه دوم به صورت بالکنی چوبی است، که ۶۸ ستون بالکن بام ساختمان را مهار کرده، دامنه ی ساختمان از سر شیرهایی چوبی ساخته شده که به صورت دو پوش است که برای جلوگیری از ریزش برف و باران به داخل ساختمان طول آن را بلند گرفته اند.

این بنا در گذشته محل سکونت تابستانی حکام و فرمانداران شهر بود که با توجه به تغییر شرایط اجتماعی جامعه مورد بهره برداری های گوناگون از جمله خانه شطرنج شهر- رستوران پارک و غیره گردیده.در حال حاضر توسط مدیرت میراث فرهنگی گیلان تبدیل به مرکز آموزش هنر های سنتی در سطوح استان شده است.

از عوامل تزئینی بنا می توان به عواملی چون سرشیرها – اشک های جلو دامنه ی بنا – دستک ها و نرده ی بالکن اشاره کرد.

منبع :

ویکی پدیا

سایت رشت تودی

برچسب ها

ممکن است به این موارد نیز علاقه مند باشید:

0 دیدگاه در “پارک قدس (باغ محتشم )”

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *