کاخ ساسانی سروستان

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس
کاخ سروستان، شیراز، استان فارس
کاخ سروستان، شیراز، استان فارس
کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

مجموعه کاخ ساسانی سروستان در زمان بهرام  گور ساساني ساخته شده‌است. اين کاخ که يکي از قديمي‌ترين گنبدهاي آجري کشور را در خودجاي داده‌است نسبت به ديگر بناهاي اين دوره از معماري و طرح هاي پيچيده و کامل‌تري برخوردار است. شهر سروستان نزديک انتهاي جنوب شرقي حوزه ي نواحي مرکزي ومابين دو رشته کوه موازي زاگرس جنوبي واقع شده است. از نظر تقسيمات کشوري در ۷۵ کيلومتري جنوب شرق شيرازدرمنطقه اي نسبتا کوهستاني در دامنه ي کوهي به نام قلاتقرار دارد. در تقسيمات اقليم هاي ايران سروستان در بين منطقه ي گرم و خشک و گرم ومرطوب ومنطقه ي سرد قرارگرفته است ارتفاع سروستان ازسطح دريا ۱۵۰۰متروارتفاع کف کاخ ۱۵۵۸متر است. زمينهاي سروستان گلي است ودر روي لايه هاي رسوبي سيلاب قرار گرفته که اکثرا از انواع زمينهاي متغير فشرده ميباشد.اين خاکهاي رسوبي دره تا عمق متجاوز از ۳۵ متر در عمق زمين قرار دارند.طول جغرافيايي سروستان:۱۳و۵۳ وعرض آن:۱۷و۲۹ است.طول جغرافيايي کاخ:۸۷۰و۱۳و۵۳ و عرض آن:۷۴۰و۱۱و۲۹ است.زمين حوضه تقريبا به درازاي ۱۳۰کيلومتراز شمال غربي به جنوب شرقي و به پهناي ۳۰ کيلومتر ميباشد توجه به آب وهواي اقليم منطقه در طراحي معماري بسيار مهم است.تابش در اين منطقه تقريبا شديد است. آثار تاريخي وطبيعي با پراکندگي در سرتاسر دشت باعث به وجود آمدن منظر فرهنگي طبيعي خاص سروستان شده اند. اما آنچه باعث شهرت نام سروستان در سطح ملي وبين المللي شده است وجود مجموعه کاخ سروستان در مجاورت شهر سروستان است.اين مجموعه با ۲۵ هکتار مساحت نزديک جاده شيراز فسا ودر ۱۳ کيلومتري جنوب شهر سروستان نزديک به لبه ي جنوب شرقي دشت پهناور سروستان ودر مجاورت کوه نظرآباد،کوه ميان جنگل،کوه سياه وچشمه ي آب تزنگ واقع شده است. بر اساس پژوهشهاي به عمل آمده توسط پايگاه ميراث سروستان بيش از ۵۰ اثر اعم از غار،پناهگاه طبيعي،تپه،محوطه،ابنيه،شهروتاسيسات زير بنايي در اين منطقه بررسي وشناسايي شده است.

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

از شاخص ترين اين آثار ميتوان به مجموعه ي کاخ سروستان،قلعي برزو،آرامگاه شيخ يوسف سروستاني،قلعه ي گبري،پيررباط،خرف خانه وشهر تاريخي پيربيابان وشهر براته اشاره کرد.قدمت اين مجموعه از آثار از دورانهاي ميان سنگي ونوسنگي تا دوران اسلامي است.بسياري از مورخين،سفرنامه نويسان،باستانشناسان،معماران ومحققين کاخ سروستان را منتسب به دوران ساساني دانسته اند. واندنبرگ اين بنا را از آثار بهرام گور يا بهرام پنجم ساساني (۴۲۰ م_۴۳۸م) ميخواند که توسط مهرنرسي وزير او ساخته شده است.

آنچه در يک جمعبندي کلي وبر اساس آخرين پژوهشهاي به عمل آمده اخير ميتوان به آن اشاره کرداين است که مجموعه ي کاخ سروستان شکارگاهي بوده که در قرن پنجم ميلادي در دوره ساساني ودر زماني که آرامشي نسبي بر مملکت حکمفرما بوده است بنا شده است.عناصر متشکله ي اين مجموعه مشتمل بر کاخ(کوشک)،باغ،پرستشگاه،اقامتگاه زيستي،کانال آب،آبگير مصنوعي،حصار مستطيل ي پيرامون بنا بوده است،که به واسطه ي حظور ديوارها يا پرچين هايي در فضاي درون مجموعه از هم متمايز بوده اند.به نظر ميرسد اين بنا که از باشکوه ترين بناهاي ساسانيست جنبه ي تقدس هم داشته است.نماي اصلي بنا در ضلع شرقي قرار دارد که شامل يک ايوان مرکزي ودو ايوان کوچکتر در دو طرف است.ايوان مرکزي به تالار اصلي وپس از آن به چهار حياط متصل ميشودکه فضاي مياني بنا را تشکيل ميدهند. در دوطرف اين بنا دو اتاق باريک با طاق گهواره اي قرار داردکه مقابل هم قرار نگرفته اند. بررسي عکس هاي هوايي وبررسي آثار زيرزميني و همچنين پژوهشهاي باستانشناسي نشان داده است که بناي کاخ سروستان درون حصار پيراموني به ابعاد ۴۵۰*۵۵۰متر که متمايل به ۱۳۵درجه شمال غربي مغناطيسي بوده قرار گرفته است.پلان بناي کاخ به شکل مستطيل است ودرازاي آن تقريبا ۴۵ متر وپهناي آن تقريبا ۳۷ متر است. مصالح اصلي بناي ديوارهاي کاخ قلوه سنگ و لاشه سنگ هاي بزرگ وکوچک آهکي وملات گچ است.قدمت این اثر به ۱۸ قرن پیش برمیگردد.

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

کاخ سروستان، شیراز، استان فارس

محقق:محمد فتحی

برچسب ها

ممکن است به این موارد نیز علاقه مند باشید:

0 دیدگاه در “کاخ ساسانی سروستان”

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *