خانه علی مسیو مربوط به دوره قاجار است و در تبریز، خیابان ارتش جنوبی، کوچه صدر، پلاک ۵۰ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ باشمارهٔ ثبت ۹۴۱۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

علی مسیو یکی از شخصیتهای برجسته و مشهور نهضت مشروطه در آذربایجان بوده و این خانه منسوب به او می باشد.
وی یکی از بنیانگذاران دسته مجاهدین تبریز و از رهبران ایشان بوده و همیشه در سختی ها پای مردانگی پیش گزارده و گره از کارها می گشود. در تابستان ۱۲۸۷ ه.ش که رحیم خان به تبریز آمد علی مسیو چون خانه اش در زیر پای سواران او بود از آنجا بیرون آمده و به محله امیرخیز نزد ستارخان رفت. رحیم خان خانه او را به تاراج برد. پسر بزرگ علی مسیو حاجی خان نیز یکی از سردستگان مجاهدان مشروطه بوده است و در جنگ روس از پیشگامان بود و لذا در این جنگ در غیاب او و پدرش علی مسیو که در آن زمان درگذشته بود، دو پسر نوجوان علی مسیو به نامهای حسن و قدیر مورد غضب روسها قرار گرفته و اعدام شدند.

خانه شامل دو حیاط با اتاقهای جانبی در سه وجه حیاط اندرونی و در دو وجه حیاط بیرونی است. این دو حیاط بوسیله یک ورودی به هم ارتباط دارند و حیاط اندرونی با دو پله اختلاف سطح نسبت به حیاط بیرونی در ارتفاع بالاتری قرار گرفته است. بنا شامل دو طبقه بوده و از زیرزمین ضلع غربی به عنوان ورودی خانه همسایه استفاده می شود.
بنا پلان نامتقارنی دارد. مالکیت بنا شخصی است. بنا درحال حاضر مسکونی است.
از خصوصیات بارز بنا ارتباط بین حیاطهای اندرونی و بیرونی است که فقط توسط یک دیوار از هم جدا شده اند در حالیکه در اکثر خانه های قدیمی مابین حیاط اندرونی و بیرونی یک فضای معماری وجود دارد.

تزئینات بکاررفته و نوع آن :
– تزئینات گچی بالای پنجره ها که به شکل گل و چهره انسان می باشد.
– وجود سنتوری آجری در بالای پنجره ها.
– ترکیب گچ و آجر در نما.

منبع :

– ویکی پدیا

– پورتال شهرداری تبریز