پل خداآفرین یکی از آثار تاریخی استان آذربایجان شرقی که در شهرستان خداآفرین واقع شده‌است. این پل از دو پل مستقل تشکیل شده‌است که قسمت‌هایی از یکی از این پل‌ها شکسته و نیمی از آن باقی‌مانده‌است؛ ولی پل دیگر کاملاً سالم می‌باشد. پل خداآفرین در نزدیکی سد خداآفرین و در چند کیلومتری روستای ساری‌جالو از توابع بخش منجوان قرار گرفته‌است.

پلهای خداآفرین در میان دو قسمت از سرزمین آذربایجان یعنی قره داغ و قره باغ بنا شده است . مردم دیرزمانی ارس را رودی از بهشت می نامیدند . پل های خداآفرین به تعداد دو فقره و با فاصله ۸۰۰ متر از یکدیگر در نقطه باریک این رودخانه ساخته شده‌اند . هر دو پل از نظر مهندسی و معماری با یکدیگر تفاوت دارند . یکی از آن ها با سنگ سفید ساخته شده و ۱۱ دهانه دارد .  بلندی آن ۱۲ متر و طول آن ۱۳۰ متر است .دارای ۱۰ طاق است . این پل منسوب به دوره ی صفوی است. بنا به شدت آب، دهانه آن با یکدیگر از نظر اندازه اختلاف دارد. پایین تر از پل سنگی ، پل دیگری با آجر پخته ساخته شده است . چون رودخانه در این قسمت عریض تر است ، طول پل آجری و تعداد دهانه آن بیشتر است . این پل ۲۰۰ متر طول و ۵/۴ متر عرض و ۱۵ طاقی، جناقی و هلالی با ابعاد نامساوی تشكیل شده است . اتكای پایه طاق ها بر صخره های طبیعی بستر رودخانه ارس ، علت عدم تساوی آنهاست. مصالح ساختمانی این پل سنگ های قلوه و لاشه در قسمت پایه ها و آجر در ساختمان طاق ها،و ملات آن آهك و گچ است .اندازه آجر ها و معماری این پل ، احداث آن را در سده ۱۳ امکان پذیر می سازد.  پل خداآفرین از گذشه تا کنون نامهای متعددی متعددی به خود گرفته است،از مشهورترین آن نام ها میتوان به نام های: پل سیروس باعتبار نام کوروش ، بنا به عقیده پروفسور آندریو رابرت بارن استاد تاریخ یونان در دانشگاه گلاسکو بنای اولیه پل متعلق بکوروش میباشد(که آن بنای اول از بین رفت است)، پل جلال الدین ملکشاه، پل خداآفرین، پل حسرت ( حسرت کورپوسو) که نام کنونی این پل است. تقریباً یک سوم پل قدیمی تر در سال ۱۸۲۸ پس ازعهد نامه ترکمن چای از قسمت متصل به دو ساحل منفجر گردید که به مرور زمان این خرابی ها بیشتر شده است و اکنون نیز در خطر نایودی کامل است! پل دومی که پایین تر و قدمت کمتری نسبت به پل اولی دارد نیز به علت بی توجهی و عدم باز سازی در حال نابودیست !

منبع :

– ویکی پدیا

– کویرها و بیابان های ایران