مجموعه غارهای تاریخی خربس از جمله غارهاي جالب توجه استان هرمزگان و يکي از جاذبه‌هاي گردشگري شهرستان قشم مي‌باشد که در ۱۵ کيلومتري شهر قشم و سمت راست جاده قشم به روستاي خربس قرار دارد.
غار خربس داراي معماري صخره‌اي بوده و در نتيجه تخليه ماسه‌ها از داخل حفره‌هاي سنگ‌هاي ارتفاعات روستاي خربس که مشرف به ساحل جنوبي جزيره مي‌باشد، به وجود آمده است.
غار خربس داراي ۴ دهانه مي‌باشد که در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ متري واقع شده‌اند و از درون به يکديگر پيوسته مي‌باشند. اين غار از دهليزها، تالارها و اتاق‌هاي متعدد به ابعاد ۵٫۵×۴ متر تشکيل شده که به مرور زمان توسط افراد گوناگون و به منظور کاربردهاي گوناگون شکل و سيماي آن‌ها تغيير شکل يافته است.
گفتني است اين غار که از پديده‌هاي کهن زمين‌شناختي به شمار مي‌رود، همراه با ديگر پديده‌ها، کوه‌ها و به طور کلي خود جزيره قشم، دنباله چين‌خوردگي‌هاي رشته کوه‌هاي زاگرس مي‌باشد که در هزاره‌هاي گذشته، از زير آب سر برآورده‌اند.
پبشينه غار خربس به دوره مادها مي‌رسد و محققان معتقدند اين غار نيايشگاه ايزد مهر (يا ميترا) و محل به جا آوردن مراسم مذهبي توسط پيروان آيين ميترائيسم بوده است.

مجموعه غارهای خربس

مجموعه غارهای خربس

مجموعه غارهای خربس

نمایی از داخل مجموعه غارهای خربس

نکته قابل توجه در خصوص غار خربس، وجود خفاش‌هاي دم موشي است که بيشتر در زاويه‌هاي تاريک و بخش انبار ذخاير غار (حفره‌هاي زيرين) زندگي مي‌کنند. بر فراز غار خربس نيز يک جفت عقاب ماهيگير که از انواع نادر و مرغوب عقاب‌هاي جهان مي‌باشند، به چشم مي‌خورند که در ارتفاعات صخره‌اي لانه‌ دارند.
روستاي بزرگ خربس (خوربيز يا خربز) اکنون کاملاً ويران گشته و جز کلاته گورستان و برکه‌اي از آن باقي نمانده است. اين روستا حداقل تا زمان ساسانيان (۱۴۰۰ سال قبل)، مکاني آباد و محل تردد سياحان و کشتي‌بانان بوده است. پيرامون روستاي خربس را تپه‌هاي کوتاه و بلند مرجاني به صورت دايره‌وار احاطه نموده‌اند.

نمایی از داخل غار به بیرون غار

نمایی از داخل مجموعه غارهای خربس

نمایی از داخل مجموعه غارهای خربس

کنده کاری های داخل غار

کنده کاری های داخل غار

منبع:

– سیری در ایران
– گردشگری ایران
– مکان بین